سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (Decentralized autonomous organizations) روشی مؤثر و ایمن برای کار با افراد همفکر در سراسر جهان هستند.
DAO چیست؟
سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (Decentralized autonomous organizations) روشی مؤثر و ایمن برای کار با افراد همفکر در سراسر جهان هستند.
آنها را مانند یک کسب و کار بومی اینترنتی در نظر بگیرید که به طور جمعی تحت مالکیت و مدیریت اعضای آن است. آنها دارای خزانه‌های داخلی هستند که هیچ کس بدون تأیید گروه، اجازه دسترسی به آنها را ندارد. تصمیمات بر اساس پیشنهادات و رأی گیری اتخاذ می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که همه‌ی افراد در سازمان دارای حق رأی و نظر هستند.
هیچ مدیر عاملی وجود ندارد که بتواند بر اساس هوی و هوس خود هر هزینه‌ای را بتراشد. همچنین هیچ شانسی برای دستکاری حساب‌ها توسط یک مدیر مالی بدجنس وجود نخواهد داشت. همه چیز مانند آب، زلال است و قوانین مربوط به هزینه‌ها از طریق کد آن در DAO قرار می‌گیرد.
چرا به DAO نیاز داریم؟
راه اندازی یک سازمان با شخصی که مستلزم بودجه و پول است، نیاز به اعتماد زیادی به افرادی دارد که با آنها کار می‌کنید. اما سخت است که به کسی اعتماد کنید که فقط با او در اینترنت تعامل داشته‌اید. با استفاده از DAO، نیازی نیست به افراد دیگر موجود در گروه اعتماد کنید، فقط به کد DAO که 100 درصد شفاف است نگاهی داشته باشید زیرا این کد کاملاً قابل تأیید است.
این موضوع، فرصت‌های جدیدی را برای همکاری و مشارکت جهانی پدید می‌آورد.
یک مقایسه‌ی ریز
| DAO | یک سازمان سنتی |
| کاملاً دموکراتیک | معمولاً دارای سلسه مراتب اداری است. |
| برای هر تغییری، رأی دادن اعضا الرامی است. | بسته به ساختار، تغییرات را می‌توان از یک حزب واحد خواست، البته ممکن است که رأی گیری نیز اتفاق بیفتد. |
| بعد از اتمام رأی گیری، نتیجه به طور خودکار و بدون واسطه اجرا می‌شود. | اگر رأی دادن مجاز باشد، آرا به صورت داخلی (توسط افراد در سیستم مدیریتی) شمارش می‌شود. |
| خدمات ارائه شده به صورت خودکار و به صورت غیرمتمرکز انجام می‌شود. (به عنوان مثال، توزیع وجوه بشردوستانه) | امکان دستکاری انسانی وجود دارد. |
| تمام فعالیت‌ها شفاف و کاملاً عمومی صورت می‌گیرد. | فعالیت‌ها معمولاً خصوصی هستند و اطلاعات به عموم مردم نمی‌رسد. |
نمونه‌هایی از DAO
برای کمک به درک بیشتر از این موضوع، در اینجا چند مثال از نحوه استفاده از DAO را آورده‌ایم:
- مؤسسه خیریه: می‌توانید عضویت و کمک‌های مالی را از هر شخصی در جهان بپذیرید و گروه می‌تواند تصمیم بگیرد که چگونه می‌خواهد کمک‌های مالی را خرج کند.
- شبکه فریلنسری: می‌توانید شبکه‌ای از پیمانکاران ایجاد کنید که سرمایه‌های خود را برای فضاهای اداری و اشتراکات نرم‌افزاری، تجمیع می‌کنند.
- سرمایه گذاری‌ها و کمک‌های مالی: می‌توانید یک صندوق سرمایه گذاری ایجاد کنید که سرمایه‌های افراد را تجمیع کرده و در مورد فرصت‌های سرمایه گذاری مختلف رأی گیری کنید. سود حاصل از این سرمایه گذاری می‌تواند بعداً بین اعضای DAO تقسیم شود.
عضویت در DAO
مدل‌های مختلفی برای عضویت در DAO وجود دارد. عضویت می‌تواند نحوه عملکرد رأی گیری و سایر بخش‌های کلیدی DAO را تعیین نماید.
عضویت مبتنی بر توکن
این عضویت معمولاً بدون نیاز به مجوز و بسته به توکن‌های مورد استفاده است. عمدتاً این توکن‌های حاکمیتی را می‌توان بدون مجوز در یک صرافی غیرمتمرکز معامله کرد. این توکن‌ها از طریق ارائه نقدینگی یا از اثبات کار به دست می‌آیند. در هر صورت، به همین سادگی است! نگه داشتن توکن، امکان دسترسی به عملیات رأی گیری را فراهم می‌سازد.
عضویت مبتنی بر توکن
معمولاً کاملاً بدون مجوز، بسته به توکن مورد استفاده. عمدتاً این توکن های حاکمیتی را می توان بدون مجوز در یک صرافی غیرمتمرکز معامله کرد. دیگران را باید از طریق ارائه نقدینگی یا برخی دیگر از «اثبات کار» به دست آورد. در هر صورت، به سادگی نگه داشتن توکن امکان دسترسی به رای دادن را فراهم می کند.
عضویت مبتنی بر اشتراک
DAOهای مبتنی بر اشتراک دارای مجوز بیشتری هستند، اما هنوز هم کاملاً باز به حساب می‌آیند. هر عضو احتمالی می‌تواند پیشنهادی برای پیوستن به DAO ارائه دهد، که معمولاً ادای احترامی با ارزش به شکل توکن یا کار ارائه خواهد داد. سهام نشان دهنده قدرت رأی مستقیم و مالکیت است. اعضا می‌توانند در هر زمان با سهم متناسب خود از خزانه خارج شوند.
این نوع عضویت معمولاً برای سازمان‌های انسانی محورتر مانند مؤسسات خیریه، گروه‌های کارگری و باشگاه‌های سرمایه گذاری استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند پروتکل‌ها و توکن‌ها را نیز کنترل کند.
عضویت مبتنی بر شهرت
شهرت نشان دهنده‌ی اثبات مشارکت و اعطای قدرت رأی در DAO است. برخلاف عضویت توکن یا مبتنی بر سهام، DAOهای مبتنی بر شهرت، مالکیت را به مشارکت کنندگان منتقل نمی‌کنند. شهرت را نمی‌توان خرید، انتقال داد یا تفویض کرد. اعضای DAO باید از طریق مشارکت، شهرت کسب کنند. رأی گیری زنجیره‌ای غیرمجاز است و اعضای بالقوه می‌توانند آزادانه پیشنهادهایی برای پیوستن به DAO ارسال کنند و درخواست دریافت شهرت و توکن‌ها را به عنوان پاداش در ازای مشارکت‌های خود داشته باشند.
معمولاً برای توسعه و مدیریت غیرمتمرکز پروتکل‌ها و برنامه‌های کاربردی استفاده می‌شود، اما همچنین برای مجموعه‌های متنوعی از سازمان‌ها مانند مؤسسات خیریه، گروه‌های کارگری، باشگاه‌های سرمایه گذاری و غیره نیز مناسب است.
DAO چگونه کار می‌کند؟
ستون فقرات یک DAO قرارداد هوشمند آن است. این قرارداد قوانین سازمان را مشخص می‌کند و خزانه گروه را نگه می‌دارد. هنگامی که قرارداد در اتریوم به صورت زنده اجرا می‌شود، هیچ کسی نمی‌تواند قوانین را تغییر دهد، مگر با رأی دادن. اگر کسی سعی کند کاری انجام دهد که توسط قوانین و منطق موجود در کد پوشش داده نشده باشد، شکست خواهد خورد. از آنجا که خزانه داری توسط قرارداد هوشمند تعریف می‌شود، به این معنی است که هیچ کسی نمی‌تواند پول را بدون تأیید گروه خارج کند. این بدان معناست که DAOها به یک مرجع مرکزی نیاز ندارند. در عوض، گروه به طوری جمعی تصمیم می‌گیرد و پرداخت‌ها به طور خودکار در صورت تصویب رأی، مجاز خواهند شد.
این موضوع امکان پذیر است، زیرا قراردادهای هوشمند به محض اینکه روی اتریوم فعال شوند، ضد دستکاری هستند. شما نمی‌توانید کد را ویرایش کنید (قوانین DAOs) بدون اینکه مردم متوجه شوند، زیرا همه چیز عمومی و شفاف است.
اتریوم و DAO
اتریوم به دلایل مختلفی پایه و اساس عالی برای DAO است:
- اجماع خود اتریوم به اندازه‌ی کافی ایجاد و توزیع شده است تا سازمان‌ها به این شبکه اعتماد کنند.
- کد قرارداد هوشمند را نمی‌توان حتی یک بار تغییر داد، حتی توسط صاحبان آن. این به DAO اجازه خواهد داد تا طبق قوانینی که با آن برنامه ریزی شده است، اجرا شود.
- قراردادهای هوشمند می‌توانند وجوه را ارسال یا دریافت کنند. بدون این قابلیت، شما به یک واسطه قابل اعتماد برای مدیریت وجوه گروه نیاز دارید.
- جامعه‌ی اتریوم ثابت کرده است که بیشتر مشارکتی است تا رقابتی. این موضوع اجازه می‌دهد تا بهترین شیوه‌ها و سیستم‌های پشتیبانی به سرعت ظهور کنند.
