استخر نقدینگی مجموعه‌ای از ارزهای دیجیتال یا توکن‌هایی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌اند و برای تسهیل معاملات بین دارایی‌ها در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) استفاده می‌شوند. به جای بازارهای سنتی، بسیاری از پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) از بازارسازان خودکار (AMM) استفاده می‌کنند که امکان داد و ستد دارایی‌های دیجیتال را بصورت خودکار و بدون مجوز از طریق استفاده از استخرهای نقدینگی فراهم می‌کند.
استخر نقدینگی چیست؟
استخرهای نقدینگی کاربران را قادر می‌سازند تا بدون نیاز به بازارسازان متمرکز، ارزهای دیجیتال را در صرافی‌های غیرمتمرکز و دیگر پلتفرم‌های DeFi خریداری کرده و به فروش برسانند.
نقش استخرهای نقدینگی رمزنگاری در DeFi
استخرهای نقدینگی کریپتو نقش اساسی در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) ایفا می‌کنند - به ویژه هنگامی که صحبت از مبادلات غیرمتمرکز (DEXs) می‌شود. استخرهای نقدینگی مکانیزمی است که به وسیله آن کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را در قراردادهای هوشمند DEX جمع کنند تا نقدینگی دارایی را برای معامله فراهم کرده تا بین ارزها به مبادله بپردازند. این استخرها، سرعت، راحتی و نقدینگی لازم را برای اکوسیستم DeFi فراهم می‌کنند.
قبل از اینکه بازارسازان خودکار (AMM) وارد بازی شوند، نقدینگی بازار کریپتو، چالشی برای DEXها در اتریوم بود. در آن زمان، DEXها یک فناوری جدید با رابط کاربری پیچیده بودند و تعداد خریداران و فروشندگان کم بود، بنابراین یافتن افراد کافی برای تجارت به طور منظم دشوار بود. AMM این مشکل محدودیت نقدینگی را با ایجاد استخرهای نقدینگی و ارائه انگیزه به تأمین کنندگان نقدینگی برای تأمین دارایی‌های این استخرها، بدون نیاز به واسطه‌های شخص ثالث، برطرف می‌کند. هر جه دارایی‌ها و نقدینگی در یک استخر بیشتر باشد، تجارت در صرافی‌های غیرمتمرکز آسان‌تر می‌شود.
چرا استخرهای نقدینگی کریپتو مهم هستند؟
هر معامله‌گر با تجربه‌ای در بازارهای سنتی یا ارزهای دیجیتال می‌تواند در مورد معایب احتمالی ورود به بازاری با نقدینگی کم با شما صحبت کند. لغزش هنگام تلاش برای ورود یا خروج هر معامله‌ای نگران کننده خواهد بود. لغزش، تفاوت بین قیمت مورد انتظار یک معامله و قیمتی است که در نهایت تمام می‌شود. لغزش در دوره‌هایی با نوسانات بیشتر رایج است و همچنین می‌تواند زمانی رخ دهد که یک سفارش بزرگ اجرا می‌شود اما حجم کافی در قیمت انتخاب شده برای حفظ اسپرد (Spread) پیشنهاد و تقاضا وجود ندارد.
نقدینگی پایین می‌تواند لغزش بیشتری را به همراه داشته باشد و قیمت معاملاتی انجام شده بسته به اسپرد پیشنهاد و تقاضا برای دارایی در هر زمان معین، می‌تواند بسیار بیشتر از قیمت سفارش اصلی بازار باشد. هدف استخرهای نقدینگی حل مشکل بازارهای غیرنقدینگی با تشویق کاربران به ارائه نقدینگی ارز دیجیتال برای سهمی از کارمزد معاملات است. تجارت با پروتکل‌های استخرهای نقدینگی مانند Bancor یا Uniswap نیاز به تطابق خریدار و فروشنده ندارد. این بدان معناست که کاربران می‌توانند به سادگی توکن‌ها و دارایی‌های خود را با استفاده از نقدینگی که توسط کاربران دیگر و از طریق قراردادهای هوشمند انجام می‌شود، ارائه می‌شوند مبادله کنند.
استخرهای نقدینگی کریپتو چگونه کار می‌کنند؟
یک استخر نقدینگی عملیاتی باید به گونه‌ای طراحی شود که ارائه دهندگان نقدینگی کریپتو را تشویق کند تا دارایی‌های خود را در یک استخر به اشتراک بگذارند. به همین دلیل است که اکثر ارائه دهندگان نقدینگی از صرافی‌هایی که توکن‌ها را بر اساس آن جمع می‌کنند، کارمزد معاملات و پاداش‌های ارز دیجیتال دریافت می‌کنند. هنگامی که یک کاربر یک استخر را با نقدینگی تأمین می‌کند، اغلب با توکن‌های تأمین کننده‌ی نقدینگی (LP) پاداش می‌گیرد. توکن‌های LP به خودی خود می‌توانند دارایی‌های ارزشمندی باشند و می‌توانند در اکوسیستم DeFi در ظرفیت‌های مختلف مورد استفاده گیرند.
معمولاً یک تأمین کننده‌ی نقدینگی کریپتو، توکن‌های LP را متناسب با مقدار نقدینگی که به استخر عرضه کرده‌اند، دریافت می‌کند. هنگامی که یک استخر معامله را تسهیل می‌کند، کارمزد کسری به طور متناسب بین دارندگان توکن LP توزیع می‌شود. برای اینکه تأمین کننده‌ی نقدینگی، مقدار نقدینگی‌ای را که کمک کرده است را پس بگیرد، توکن‌های LP آنها باید از بین بروند.
استخرهای نقدینگی به لطف الگوریتم‌های AMM که قیمت توکن‌ها را نسبت به یکدیگر در هر استخر خاصی حفظ می‌کنند، ارزش‌های بازار منصفانه را برای توکن‌هایی که در اختیار دارند، حفظ می‌کنند. استخرهای نقدینگی در پروتکل‌های مختلف ممکن است از الگوریتم‌هایی استفاده کنند که کمی متفاوت هستند. به عنوان مثال: استخرهای نقدینگی Uniswap از یک فرمول ثابت محصول برای حفظ نسبت قیمت استفاده می‌کنند. همچنین بسیاری از پلتفرم‌های DEX نیز از مدل مشابهی بهره می‌برند. این الگوریتم کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که یک استخر به طور مداوم، نقدینگی بازار کریپتو را با مدیریت هزینه و نسبت توکن‌های مربوطه با افزایش مقدار تقاضا فراهم می‌کند.
ییلد فارمینگ (Yield Farming) و استخرهای نقدینگی
برای ایجاد یک تجربه تجاری بهتر، پروتکل‌های مختلف انگیزه‌های بیشتری را برای کاربران فراهم می‌کنند تا با ارائه توکن‌های بیشتر برای استخرهای خاص، نقدینگی ارائه کنند. شرکت در این استخرهای نقدینگی مشوق، به عنوان در اختیار گذارنده‌ی نقدینگی، برای دریافت حداکثر مقدار توکن‌های LP، استخراج نقدینگی نامیده می‌شود. استخراج نقدینگی روشی است که ارائه دهندگان نقدینگی ارز دیجیتال می‌توانند درآمد توکن LP خود را در یک بازار یا پلتفرم خاص، بهینه کنند.
بسیاری از بازارهای DeFi، پلتفرم‌ها و استخرهای مشوقی وجود دارند که به شما امکان می‌دهند برای تهیه و استخراج نقدینگی از طریق توکن‌های LP پاداش دریافت کنید. بنابراین، چگونه یک ارائه دهنده نقدینگی، انتخاب می‌کند که کجا وجوه خود را قرار دهد؟ اینجاست که ییلد فارمینگ وارد عمل می‌شود. ییلد فارمینگ، عملی است که در آن ارزهایی رمزنگاری شده را در یک پروتکل بلاکچین قرار می‌دهید یا قفل می‌کنید تا پاداش‌های توکن سازی شده ایجاد کنید. ایده‌ی ییلد فارمینگ این است که توکن‌ها را در برنامه‌های مختلف DeFi به اشتراک بگذاریم یا قفل کنیم تا پاداش‌های توکن سازی شده‌ای تولید کنیم که به حداکثر رساندن درآمد کمک می‌کند. این به یک ارائه دهنده نقدینگی صرافی رمزنگاری اجازه می‌دهد تا بازده بالایی را برای ریسک کمی بالاتر جمع آوری کند، زیرا وجوه آنها در جفت‌های معاملاتی و استخرهای مشوق با بالاترین کارمزد معاملات و پرداخت‌های توکن LP در چندین پلتفرم توزیع می‌شود. این نوع سرمایه گذاری نقدینگی می‌تواند به طور خودکار وجوه کاربر را در جفت دارایی با بالاترین بازدهی قرار دهد. پلتفرم‌هایی مانند Yearn.finance حتی انتخاب ریسک و بازده تعادل را خودکار می‌کنند تا وجوه شما را به سرمایه‌گذاری‌های مختلف DeFi منتقل کنند که نقدینگی را فراهم می‌کنند.
ارزش غیرمنتظره استخرهای نقدینگی کریپتو
در مراحل اولیه‌ی DeFi، صرافی‌های غیرمتمرکز هنگام تلاش برای مدل سازی بازارسازان سنتی از مشکلات نقدینگی بازار کریپتو رنج می‌بردند. استخرهای نقدینگی با تشویق کاربران به ارائه نقدینگی، به رفع این مشکل کمک کردند. این موضوع یک راه حل قدرتمند و غیرمتمرکز برای نقدینگی در DeFi ارائه کرد و در رشد DeFi نقش اساسی داشت. استخرهای نقدینگی ممکن است از روی نیاز زاده شده باشند، اما نوآوری آنها راه جدیدی را برای ارائه نقدینگی غیرمتمرکز به صورت الگوریتمی از طریق استخرهای جفت دارایی مشوق و سرمایه توسط کاربر به ارمغان می‌آورد.
