صرافی غیرمتمرکز (DEX) چیست؟

صرافی غیرمتمرکز یا DEX، یک بازار همتا به همتا است که در آن تراکنش‌ها مستقیماً بین معامله گران رمز ارز انجام می‌شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر، مزایا و معایب و نحوه تعامل با صرافی‌های غیرمتمرکز، ادامه‌ی متن را از دست ندهید.

DEX چیست؟

صرافی غیرمتمرکز یا DEX، یک بازار همتا به همتا است که در آن تراکنش‌ها مستقیماً بین معامله گران رمز ارز انجام می‌شود. DEX یکی از امکانات اصلی رمزارزها را برآورده می‌‍کند: تقویت تراکنش‌های مالی که توسط بانک‌ها، کارگزاران یا هیج واسطه‌ی دیگری انجام نمی‌شود. بسیاری از DEXهای محبوب مانند Uniswap و Sushiswap بر روی بلاکچین اتریوم اجرا می‌شوند. صرافی‌های غیرمتمرکز در حال رونق گرفتن هستند، در سه ماهه اول سال 2021، 217 میلیارد دلار تراکنش از طریق مبادلات غیرمتمرکز جریان داشت. تا آوریل 2021 بیش از دو میلیون معامله گر DeFi وجود داشت که نسبت به می 2020، ده برابر افزایش داشته است.

DEX چگونه کار می‌کند؟

برخلاف صرافی‌های متمرکز مانند کوین بیس، صرافی‌های غیرمتمرکز اجازه مبادلات بین فیات و کریپتو را نمی‌‎دهند. در عوض آنها به طور انحصاری توکن‌های ارزهای دیجیتال را با هم معامله می‌کنند. از طریق بک صرافی متمرکز (یا CEX) می‌توانید فیات (پول رایج قانونی) را با کریپتو (یا برعکس) یا کریپتو را با کریپتو مبادله کنید. همچنین اغلب می‌توانید حرکات پیشرفته‌تری مانند معاملات مارجین یا تعیین سفارشات محدود انجام دهید. اما همه‌ی این تراکنش‌ها توسط خود صرافی از طریق یک «دفتر سفارش» انجام می‌شود که قیمت یک ارز دیجیتال خاص را بر اساس سفارش‌های خرید و فروش فعلی تعیین می‌کند، این روش دقیقاً همان روشی است که توس بورس‌هایی مانند نزدک آمریکا (Nasdaq) استفاده می‌شود.

از طرف دیگر، صرافی‌های غیرمتمرکز صرفاً مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند هستند. آنها قیمت ارزهای دیجیتال مختلف را به صورت الگوریتمی تعیین می‌کنند و از استخرهای نقدینگی بهره می‌برند تا معاملات را تسهیل نمایند.

• بیشتر بدانید: استخر نقدینگی چیست؟

در حالی که تراکنش‌های یک صرافی متمرکز در پایگاه داده داخلی آن ثبت می‌شوند، تراکنش‌های DEX مستقیماً در زنجیره بلوکی تسویه می‌شوند. صرافی‌های غیرمتمرکز، معمولاً بر اساس کد اوپن سورس ساخته می‌شوند. این موضوع سبب می‌شود که هر کسی می‌تواند به دقت نحوه‌ی عملکرد آنها را مشاهده کند. همچنین به این معنی است که توسعه دهندگان می‌توانند کدهای موجود را برای ایجاد پروژه‌های رقیب جدید تطبیق دهند.

مزایای بالقوه استفاده از DEX چیست؟

• تنوع بسیار زیاد: اگر علاقه‌مند به یافتن یک دلیل محکم در ابتدای راه هستید، DeFi (سیستم مالی غیرمتمرکز) آن دلیل محکم است. صرافی‌های غیرمتمرکز تقریباً دایره‌ی نامحدودی از توکن‌ها را در اختیار کاربران خود می‌گذارد، از عجیب و غریب‌ترین توکن‌ها تا معروف‌ترین آنها. این موضوع به این دلیل است که هر کسی می‌تواند یک توکن مبتنی بر بلاکچین اتریوم ایجاد کرده و یک استخر نقدینگی برای آن ایجاد کند. بنابراین می‌توانید به مجموعه‌ای از پروژه‌ها، از بررسی شده تا بررسی نشده را پیدا کنید. البته هیچ وقت، احتیاط را فراموش نکنید!
• کاهش خطرات هک: از آنجایی که تمام وجوه در یک معامله DEX، در کیف پول خود معامله گران ذخیره می‌شود، از نظر تئوری کمتر در معرض هک هستند.
• ناشناس بودن: برای استفاده از اکثر صرافی‌‎های غیرمتمرکز محبوب، نیاز به در اختیار گذاشتن هیچ اطلاعات شخصی نیست.
• سودمندی در جهان در حال توسعه: وام دهی همتا به همتا، تراکنش‌های سریع و ناشناس بودن که توسط DEX امکان پذیر شده است، آنها را به طور فزاینده‌ای در اقتصادهای در حال توسعه محبوب کرده است. زیرا در کشورهایی که زیرساخت بانکی محکم ممکن است در دسترس همه نباشد، می‌توان با یک گوشی هوشمند و اتصال اینترنت، از طریق DEX معامله کرد.

معایب بالقوه استفاده از DEX چیست؟

رابط کاربری‌های پیچیده در مبادلات غیرمتمرکز به دانش تخصصی نیاز دارد، زیرا این رابط کاربری‌ها همیشه آسان نیستند. اگر تصمیم به استفاده از آنها گرفته‌اید برای انجام تحقیقات زیاد آماده باشید. نباید انتظار داشته باشید که خود DEX اطلاعات زیادی در اختیار شما قرار دهد. به طور کلی باید برای راهنمایی یا توضیح درباره عملکرد، در خارج از فضای DEX شروع به جستجو کنید. احتیاط را لازمه‌ی کار خود قرار دهید زیرا ممکن است یک خطای غیر قابل اصلاح مانند ارسال سکه به کیف پول اشتباهی رخ دهد. یکی دیگر از مسائل رایج که به عنوان زیان دائمی شناخته می‌شود، این است که یک ارز دیجیتال با نوسان بیشتر با یک ارز دیجیتال با نوسان کمتر در یک استخر نقدینگی جفت شوند.

امنیت قرارداد هوشمند هر پروتکل DeFi فقط به اندازه قراردادهای هوشمندی است که آن را تأمین می‌کنند. در حالی که یک قرارداد هوشمند ممکن است در شرایط عادی همانطور که در نظر گرفته شده است کار کند، توسعه دهندگان نمی‌توانند همه رویدادهای نادر، عوامل انسانی و هک‌های گسترده را پیش بینی کنند.

قبل از خرید یک ارز دیجیتال، مهم است که تا آنجا که می‌توانید آموزش ببینید، وایت پیپرها را بخوانید، توییتر توسعه دهندگان را چک کنید و زیر و بم آن پروژه را دربیاورید. 

چگونه با یک DEX تعامل برقرار کنیم؟

می‌توانید با استفاده از کیف پول رمزنگاری مانند Metamask به یک DEX مانند Uniswap متصل شوید.

• برای مطالعه در مورد استفاده از متامسک، اینجا را کلیک کنید.

همچنین برای شروع تجارت در اکثر صرافی‌های غیرمتمرکز، به یک منبع اتریوم نیاز دارید، که می‌توانید آن را از صرافی بیت فاین خریداری کنید. دلیل اینکه شما به مقداری ETH نیاز دارید، پرداخت کارمزد (معروف به گاز) است که برای هر تراکنشی که در بلاکچین اتریوم رخ می‌دهد، ضروری است. البته این هزینه، جدا از کارمزدی است که خود DEX دریافت می‌کند.

کارمزدهای DEX چقدر است؟

هزینه‌ها متفاوت هستند. Uniswap کارمزد 0.3 درصدی را از کاربران دریافت می‌کند که بین ارائه دهندگان نقدینگی تقسیم می‌شود و ممکن است در آینده خود پروتکل نیز کارمزد جداگانه‌ای برای خود دریافت کند.